Albert Einstein i Maria Skłodowska-Curie – dzieje pewnej przyjaźni

04.03.2016 | 11.03.2020

Albert Einstein i Maria Skłodowska-Curie znali się prawie przez ćwierć wieku. Do ich pierwszego spotkania doszło prawdopodobnie w lipcu 1909 r. w czasie uroczystości nadania doktoratów honoris causa na Uniwersytecie Genewskim z okazji 350-lecia tej uczelni. Symbolicznym zakończeniem ich przyjaźni było wspomnienie Einsteina poświęcone Marii. Napisał w nim m.in: „Miałem szczęście być związany z Mme Curie przez dwadzieścia lat wzniosłą i pogodną przyjaźnią. Podziwiałem jej ludzką wielkość wysokiej próby. Jej siła, jej dobra wola, jej wymagania wobec siebie, jej obiektywizm, jej nieprzekupny osąd – wszystko to razem można znaleźć bardzo rzadko w jednym człowieku. Ona czuła w każdym momencie, że jest sługą społeczeństwa, a jej głęboka skromność nigdy nie pozostawiała miejsca na samozadowolenie. […] Gdyby tylko mała część siły charakteru i poświęcenia Mme Curie była obecna wśród europejskich intelektualistów, Europę czekałaby jaśniejsza przyszłość”.

Słowa te określają charakter ich długoletniej przyjaźni. Oprócz serdecznych, prywatnych kontaktów łączyła ich praca naukowa, a przede wszystkim działalność na rzecz pokojowego współistnienia. Temu celowi miała służyć powołana w ramach Ligi Narodów specjalna Międzynarodowa Komisja Współpracy Intelektualnej, w której udział wzięli oboje, aktywnie ze sobą współpracując. Komisja miała sprzyjać przełamywaniu barier istniejących wśród elity intelektualnej Europy.

W referacie, wykorzystującym przede wszystkim korespondencję Einsteina z Marią Skłodowską-Curie, poruszone zostaną te trzy główne wątki, z uwzględnieniem sytuacji osobistej obydwojga uczonych, a także kontekstu politycznego i społecznego, w jakim przyszło im żyć i działać.

Wróć